16 Kasım 2013 Cumartesi

AVRUPA'DA HALK BİLİMİ ÇALIŞMALARININ TARİHÇESİ

1453 yılında İstanbul'un alınması Avrupa folklor çalışmalarını doğuran başlıca sebep olarak görülmektedir. İstanbul'un Türklerin eline geçmesiyle beraber ticaret yolları el değiştirmiş , bu durum Avrupa ana karasının yeni yollara aramasına neden olmuştur. Bu duruma bağlı olarak okyanusa açılan Kara avrupası önce Afrika yerlileri ile karşılaşmışlar , daha sonra da Amerikan yerlileri ile karşılaşmışlar , önceleri onları tanımaya çalışmışlar , daha sonra da bu ilkellerde kendi ilk dönemlerini aramışlardır.

BU DOĞRULTUDA YAZILAN İLK ESERLER

Montaigne:Denemeler
Jean de Lery: Brezilye ve Amerika topraklarına seyahatin hikayesi
Jean Batise : Jean Batiste'in altı seyahati
La Fontain : Fabıllar

Montaigne ve benzeri yazarlar ilkellere ve ilkellere benzer otantik doğu milletlerine yönelen ilgiyi gösterir.

Humanizm akımının etkisiyle , haçlı yaklaşımlarıyla ötekileştirilen yakın doğu toplumlarında da karşı hoşgörülü yaklaşımların ortaya çıktığı görülmüştür.

Yine Humanizm etkisiyle Avrupa 'da gezmeyi seven bir kesim ortaya çıkmıştır. Bu kitle ümmet fikrine dayalı düşünceden kurtularak ulusalcı bir düşünce yapısı oluşturmayı başarmıştır.

Bu dönemin temel paradigması , ilkel dönemin araştırılması ve Avrupa'nın soylu ve vahşi ruhunu ortaya çıkarmaktır. Avrupa'da ilkellere en çok benzeyen köylerde ve ,halk olarak nitelendirilen , okuma yazma bilmeyen , alt gelir ve kültür tabanlarında bu araştırmalar yapılmıştır.

İngiltere'da klasik akıma baş kaldıran, Halk edebiyatını yücelten bir akım ortaya çıkar ve bu akım kısa zamanda kara avrupasını etkisi altına alır. Dil ve uslup bakımından tevrat ve homere uzanan akım biçim bakımından halk edebiyatını örnek alır. Bu okulun kurucu James Machperson adlı İngiliz şairdir. 1760 yılında İskoç yaylalarından derlenmiş eski şiir parçaları adlı kitabını yayımlar.


Machperson'un Ossian takma adıyla yayınladığı 3 ciltlik eser , sonralarında Ossiancılık adlı bir akıma dönüşecektir. Bu akım özellikle Almanya'da kendine geniş bir şekilde yer edinmiştir.

Almanya'da Ossiancılık akımının en büyük hayranı ve savunucusu Herder olmuştur. Herder Alman halk şarkılarından Alman ruhunun olduğunu söyler, Ona göre bu ürünlerde özgün Alman ruhu yaşamaktadır. Herder'e göre bir kültür ne kadar dış unsurlardan uzak olursa o derece ulusaldır. Edebiyatçıların yapması gereken ise Alman kültür sentezine varmak için , Alman'ın ilkel , sade fakat zengin dilini kullanmak ve Alman ortak ruhunu yakalamak olmalıdır der. Ayrıca Herder , her milletin kendine özgü kültürünün olduğunu savunmuştur.

Yaklaşımlarında fark olmakla beraber , Herder'in temel düşüncelerinin gerçek uygulayıcıları ve halkbilimi çalışmalarının bir anlamda kurucusu olarak görülen Grimm Kardeşlerdir. Kardeşler dünyada ilk masal araştırmalarını başlatmışlar ve bu araştırmalar sırasında bazı folklor kuramlarının ortaya çıkmasında öncülük etmişlerdir.




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder