İÇ OĞUZA DIŞ OĞUZ ASİ OLUP BEYREĞİN ÖLDÜĞÜ DESTANI BEYAN EDER

                                                     İÇ OĞUZA DIŞ OĞUZ ASİ OLUP

                                                      BEYREĞİN ÖLDÜĞÜ DESTANI

                                                                       BEYAN EDER

ÜÇ Ok, Boz Ok bir araya gelse Kazan evini yağmalatırdı.

Kazan tekrar evini yağmalattı. Amma Dış Oğuz beraber bulunmadı.

Sadece İç Oğuz yağmaladı. Ne zaman Kazan evini yağmalatsa

helallisinin elini tutar, dışarı çıkardı, ondan sonra yağma ederlerdi.

Dış Oğuz beylerinden Aruz, Emen ve diğer beyler bunu işittiler,

dediler ki bak bak, şimdiye kadar Kazan'ın evini beraber yağma

ederdik, şimdi niçin beraber olmayalım dediler. Söz birliği ile bütün

Dış Oğuz beyleri Kazan'a gelmediler, düşmanlık eylediler.

Kılbaş derler bir kişi var idi. Kazan der: Bre Kılbaş bu Dış

Oğuz beyleri daima beraber gelirlerdi, şimdi niçin gelmediler dedi

Kılbaş der: Bilmez misin niçin gelmediler. Evini yağmalattığın

zaman Dış Oğuz beraber bulunmadı, sebep odur dedi. Kazan der:

Düşmanlık beslediler Öyle mi dedi. Kılbaş der: Hanım ben varayım,

onların dostluğunu düşmanlığını öğreneyim dedi. Kazan der: Sen

bilirsin, var dedi.

Kılbaş bir kaç adamla ata binip Kazan'ın dayısı Aruz'un evine

geldi. Aruz da altın gölgeliğini dikmişti, oğlanlarıyla oturmuştu.

Kılbaş gelip Aruz'a selam verdi. Der: Kazan darda kaldı, mutlaka

dayım Aruz bana gelsin dedi. kara başım bunaldı, üzerime düşman

geldi, develerimi bağırttılar, kara koçta cins atlarımı kişnettiler, kaza

benzer kızımız gelinimiz darda kaldı, benim kara başıma gör neler

geldi, dayım Aruz gelsin dedi. Aruz der: Bre Kılbaş o vakit ki Üç Ok,

Boz Ok bir araya gelse o vakit Kazan evini yağmalatırdı, suçumuz

neydi ki yağmada beraber olmadık dedi. Daima Kazan'ın başına

sıkıntılar gelsin, dayısı Aruz'u daim ana dursun, biz Kazan'a

düşmanız belli bilsin dedi. Kılbaş burada söylemiş, görelim hanım

ne söylemiş :

Der:

Bre kavat

Kalkıp Kazan Han yerinden doğrulu verdi

Ala Dağda çadırını otağını dikti

Üç yüz altmış altı alp erenler yanına toplandı

Yemek içmek arasında beyler seni andı

.stümüze düşman falan gelmedi

Ben senin dostluğunu düşmanlığını denemeğe geldim

Kazana düşman imişsin bildim

dedi. Kalkıp hoşça kol diyip gitti.

Aruz müteessir oldu. Dış Oğuz beylerine adam gönderdi:

Emen gelsin. Alp Rüstem gelsin, Dönebilmez Dülek Evren gelsin,

geri kalan beyler hep gelsin dedi. Dış Oğuz beyleri hep toplandı.

Alaca büyük otağlarını düzlüğe dikti. Attan aygır, deveden erkek

deve, koyundan koç kestirdi. Dış Oğuz beylerini ağırlayıp ziyafet

verdi. Der: Beyler ben sizi niye çağırdım biliyor musunuz? Dediler:

Bilmiyoruz. Aruz der: Kazan bize Kırbaş' ı göndermiş, elim günüm

yağmalandı, kara başım bunaldı, dayım Aruz bana gelsin demiş.

Emen der: Ya sen ne cevap verdin? Aruz der ki: Kılbaş'a dedim ki ne

zaman ki Kazan evini yağmalatırdı. Dış Oğuz beyleri beraber

yağmalardı beyler gelir Kazan'ı selamlar giderdi, şimdi suçumuz ne

oldu ki beraber bulunmadık, bre kavat biz Kazan'a düşmanız dedim.

Emen der: İyi demişsin. Aruz der: Beyler ya siz ne dersiniz Beyler

der: Ne diyelim, mademki sen Kazan'a düşman oldun, biz de

düşmanız dediler. Aruz ortaya Kur'an getirdi, hep beyler el basıp

and içtiler, senin dostuna dost ve düşmanına düşmanız dediler.

Aruz bütün beylere kaftan verdi. D.ndü der: Beyler Beyrek bizden

kız almıştır, güveyimizdir, amma Kazan'ın inançlısıdır, gelsin bizi

Kazan ile banştırsın, diyelim getirelim, bize itaatkar olursa ne ala,

olmazsa ben sakalını tutayım siz kılıç üşüştürün parçalayın, aradan

Beyreği kaldıralım, ondan sonra Kazan ile işimiz hayır ola dedi.

Beyreğe mektup gönderdiler. Beyrek odasında yiğitleri ile

yiyip içiyordu. Aruzdan adam geldi, selam verdi. Beyrek selam aldı.

Dedi: Hanım, Aruz size selam ediyor, kerem etsin Beyrek gelsin bizi

Kazan ile barıştırsın diyor. Beyrek pekala dedi. Atını çektiler, bindi.

Kırk yiğitle Aruz'un evine geldi. Dış Oğuz beyleri otururken girip

selam verdi. Beyreğe Aruz der:

Biliyor musun seni niye çağırdık? Beyrek der: Niye çağırdınız? Aruz

der: Hep şu oturan beyler Kazan'a asi olduk, and içtik. Kur'an

getirdiler, sen de and iç dediler. Kazan’a ben asi olmam diye and

içti, söyledi:

Der :

Ben Kazanın nimetini çok yemişim

Bilmez isem g.züme dursun

Kara koçta cins atına çok binmişim

Bilmez isem bana tabut olsun

Güzel kaftanlarını çok giymişim

Bilmez isem kefenim olsun

Alaca büyük otağına çok girmişim

Bilmez isem bana zindan olsun

Ben Kazandan dönmem belli bil

dedi. Aruz öfkelendi, kavrayıp Beyreğin sakalını tuttu. Beyler

Seyreğe kıyamadı. Beyrek Aruz’un öfkelendiğini burada bildi.

Söylemiş :

Der:

Aruz bana bu işi edeceğini bilseydim

Kara koçta cins atıma binerdim

Yapısı sağlam demir giyimimi giyerdim

Kara çelik öz kılıcımı belime bağlardım

Alın başa sağlam miğferimi geçirirdim

Kargı dalı altmış tutam mızrağımı elime alırdım

Ela g.zlü beyleri yanıma katardım

Kavat ben bu işi duysam sana böyle gelir miydim

Aldatarak er tutmak karı işidir

Karından mı öğrendin sen bu işi kavat

dedi. Aruz der: Bre herze merze söyleme, kanına susama, gel and iç

dedi. Beyrek der: Vallah ben Kazan uğruna başımı koymuşum,

Kazan'dan dönmem, ister yüz parça eyle dedi. Aruz gene öfkelendi.

Beyreğin sakalını sımsıkı tuttu. Beylere baktı, g.rdü kimse

gelmiyor. Aruz kara çelik öz kılıcını çekip Beyreğin sağ oyluğunu

kesti. Kara kana bulandı Beyreğin başı bunaldı. Beyler hep dağıldı,

herkes atlı atına bindi. Beyreği de bindirdiler, ardına adam bindirip

kucakladılar. Kaçtılar. Beyreği otağına yetiştirdiler. Cübbesini

üzerine .rttüler. Beyrek burada söyledi:

Der:

Yiğitlerim yerinizden halkın

Ak boz atımın kuyruğunu kesin

Arku Beli Ala Dağdan geceleyin aşın

Akıntılı güzel suyu delip geçin

Kazanın divanına koşup varın,

Ak çıkarıp kara giyin

Sen sağ ol Beyrek .ldü diyin

Söyleyiniz : Namer Aruz dayından adam geldi. Seyreği istemiş, o da

varmış, hep Dış Oğuz beyleri toplanmış, bilmedik, yeme içme

arasında Kur'an getirdiler, Kazan'a biz asi olduk and içtik, gel sen de

and iç dediler, içmedi ben Kazan'dan dönmem dedi, namert dayın

hiddetlendi, beyreği kılıçladı, kara kana bulandı darda kaldı, yarın

kıyamet gününde benim elim Kazan Han'ın yakasında olsun benim

kanımı Aruz'a koyarsa dedi. Bir daha söylemiş. Der:

Yiğitlerim Aruz oğlu Başat gelmeden

Elim günüm yağmalanmadan

Develerde develerimi bağırtmadan

Kara koçta cins atımı kışnetmeden

Akça koyunlarım meleşmeden

Akça yüzlü kızım gelinim ağlaşmadan

Akça yüzlü güzelimi Aruz oğlu Başat gelip almadan

Elimi günümü yağmalamadan

Kazan bana yetişsin

Benim kanımı Aruza koymasın

Akça yüzlü sevgilimi oğluna alı versin

Ahiret hakkını helal etsin

Beyrek padişahlar padişahı hakka vasıl oldu

Belli bilsin

dedi.

Beyreğin babasına anasına haber oldu. Ak evinin eşiğinde

feryat koptu. Kaza benzer kızı gelini ak çıkardı kara giydi. Ak boz

otının kuyruğunu kestiler. Kırk elli yiğit kara giyip mavi sorındılar.

Kazan Bey'e geldiler. Sarıklarını yere vurdulor, Beyrek diye çok

ağladılar. Kazon'ın elini .ptüler, sen sağ ol. Beyrek .ldü dediler.

Namert dayın hile yapmış, çağırarak bizi aldılar, vardık. Dış Oğuz

beyleri size asi olmuşlar, bilmedik. Kur'an getirdiler, biz Kazan’a asi

olduk, sen de bize itaat et dediler, and içtiler. Beyrek ekmeğini

çiğnemedi, onlara itaat etmedi, dayın namert Aruz öfkelendi.

Beyreği oturduğu yerde kılıçladı, bir oyluğunu düşürdü, sen sağ ol

hanım, Beyrek Hakka vasıl oldu, benim kanımı Aruz'a koymasın

dedi. dediler. Kazan bu haberi işitti, mendilini eline alıp hüngür

hüngür ağladı, divanda feryat figan kıldı. Hep orada olan beyler

ağlaştılar. Kazan vardı odasına girdi, yedi gün divana çıkmadı,

ağladı oturdu.

Beyler toplandı divana geldi. Kazan’ın kardeşi Kara Göne der:

Kılbaş var söyle ağam Kazan gelsin çıksın, bir yiğit senin yüzünden

aramızdan eksildi, hem vasiyet eylemiş, benim kanımı koymayasın,

alasın demiş, varalım düşmanı haklayalım de, dedi Kılbaş der: Sen

kardeşisin, sen var dedi. Velhasıl ikisi beraber vardılar. Kazan'ın

odasına girdiler. Selam verdiler, sen sağ ol hanım dediler. Bir yiğit

aramızdan eksildi, senin yolunda baş verdi, hayatının kanını alalım

size ısmarlamış, benim kanımı alsın demiş ağlamakla bir şey mi

olur, kalkıp gel yukarı dediler. Kazan der: Uygundur93, acele

cephaneyi yükletsinler beyler hep binsinler dedi.

Bütün beyler bindi. Kozan'ın yağız al atını çektiler, bindi.

Boru çalındı, davul vuruldu. Gece gündüz demediler, koşturma

oldu. Aruz'a ve bütün Dış Oğuz beylerine haber oldu, işte Kazan

geldi dediler. Onlar da asker toplayıp boru çaldırıp Kazan'a karşı

geldiler. Üç Ok, Boz Ok karşılaştılar.

Aruz der; Benim İç Oğuz'dan hasmım Kazan olsun Emen der:

Benim hasmım Ters Uzamış olsun. Alp Rüstem der: Benim hasmım

Ense Koca oğlu Okçu olsun dedi. Her biri bir hasım gözetti.

Alaylar bağlandı94, ordular dizildi, borular çalındı, davullar

d.vüldü. Aruz Koca meydana at tepti. Kazan’a seslenip bre kavat

sen benim hasmımsın, sen gel beri dedi. Kazan kalkan tuttu,

mızrağını eline aldı, başının üzerinde çevirdi. Der: Bre kavat

namertlikle er .ldürmek nasıl olur. ben sana göstereyim dedi. Aruz

Kazan'ın üzerine at sürdü. Kazan'ı kılıcladı, zerre kadar kestirmedi

öteye geçti. Sıra Kazan'a geldi. Altmış tutam alaca mızrağını koltuğa

kıstı. Aruz'a bir mızrak vurdu. Göğsünden şimşek gibi öteye geçti. At

üzerinden yere yıktı. Kardeşi Kara Göne'ye işaret etti. başını kes

dedi. Kara Göne attan indi, Aruz'un başını kesti. Dış Oğuz beyleri

bunu g.rüp hep attan indiler, Kazan'ın ayağına kapandılar,

suçlarının affını dilediler, elini .ptüler. Kazan suçlarını bağışladı.

Seyreğin kanını dayısından aldı. Aruz'un evini talan ettirdi, elini

gününü yağmalattı. Yiğit beyler ganimet aldı. Kazan yeşil düzlüğe,

güzel çimene çadır diktirdi, otağını kurdu. Dedem Korkut gelip

neşeli havalar çaldı. gazi erenlerin başına ne geldiğini söyleyi verdi.

Hani dediğim bey erenler

Dünya benim diyenler

Ecel aldı yer gizledi

Fani dünya kime kaldı

Gelimli gidimli dünya

Son ucu .lümlü dünya

Akibet, uzun yaşın ucu .lüm, sonu ayrılık.

Dua edeyim hanım : .lüm vakti geldiğinde arı imandan

ayırmasın. Ak sakallı babanın yeri cennet olsun. Ak bürcekli ananın

yeri cennet olsun. Kadir Mevla seni namerde muhtaç etmesin. Ak

alnında beş kelime dua kıldık, kabul olsun. Amin amin diyenler

Tanrı'nın yüzünü g.rsün. Derlesin toplasın günahınızı Muhammed

Mustafa "ya bağışlasın hanım hey!...