YAPAY DİLLER ; İNTERLİNGUA , ESPERANTO ,

İnsanlar arasındaki sorunların önemli ölçüde birbirini anlamamaktan kaynaklandığını , bu nedenle iletişim engellerinin ortadan kaldırılmasının , insanların birbirlerinin kolayca anlayabilmesinin  önemli olduğunu düşünen pek çok bilim adamı , düşünür , sanatçı vb, ortak uluslar arası anlaşmayı sağlayacak bir dil oluşturmayı düşlemişlerdir. Gerçi daha xvıı'nci yuzyıldan itibaren temel kavramları ifade etmek için kullanılan sayılar veya  özel simgelerle oluşturulan öncü diller görülmüştür. Ancak bir dünya lingua francasının yaratılması düşüncesi xıx 'uncu yuzyılda eyleme geçirilebilmiştir.

Böyle bir dilin örnekleri xıx'uncu yuzyılın ikinci yarısından itibaren görülmeye başlamıştır. Genellikle Latince ,Grekçe ,ortak ve yaygın sözcüklerle ve basitleştirilmiş dil bilgisi kurallarıyla , öğrenme kolaylığı , yaygın ana dillere yakınlık , işlevsellik vb. sağlamak üzere , ilk yapay dil , VOLAPÜK , Ludwig lazarus Zamenhof tarafından oluşturulmuştur . Bunların dışında İDİOM , NEUTRAL, NOVİAL, İNTERGLOSSA, EUROLANG, LATİNE SİNE FLEXİONE, MASTER LANGUAGE ,EUROPANTO vb. yapay diller vardır.

İNTERLİNGUA: Uluslararası bir dil yaratma konusuyla çok yakından ilgilenen Amerikalı ünlü bilim adamı Cotterel'in önerisi üzerine , 1924 yılında New York Uluslar Arası  Yardımcı Dil Derneği tarafından kuruldu. İkinci Dünya Savaşı ile kesintiye uğrayan uluslar arası dil oluşturma çabaları 1954 yılında Dr. A. Gode tarafından tamamlandı.

İnterlinguanın söz varlığı , Latin ve Grek tabanlarına oturtulan ve özellikle İngizliz , Fransız , İtalyan ve İspanyol/ Portekiz dillerinden alınan sözcükler üzerine kuruludur. Bu dillerden herhangi birini bilen eğitimli bir kişinin İnterlinguayı ilk bakışta anlaması mümkündür. Alfabe geleneksel latin alfabesine dayalıdır. Çoğul -e, -es ekleriyle yapılır. Kişi adları io (i) ben ,tu 'sen' , ille/illa (erkek,dişi) 'o' : nos 'biz' , vos 'siz' , illes/illas/illos (erkek,dişi nötr) 'onlar' , eylemlerinin  mastar durumu  -er , -ir ile oluşturulur . Soru , tonlama , özne  ve eylemin yer değiştirilmesi veya eylemde önce esque sözcüğünün getirilmesiyle yapılır. ESQUE illa veni con su amico ? o (kız)erkek arkadaşıyla mı geliyor ? Sayılar şu şekildedir ; zero 0 , un 1, duo 2 , tres 3, quatro 4 , cinque 5 , sex6 , septe 7, octo 8, novem 9, dece 10, 

Esperanto ( ümit dili): Yapay dillerin en bilineni ve en yaygın olanıdır. Bugün Avrupa^dan  Çin'e kadar pek çok bölgede konuşulmaktadır. Bir çok ülkede Esperanto kulüpleri bulunmakta Esperanto gazete ve dergiler yayımlanmaktadır. Kur'an-ı Kerim  ve İnci Esperanto'ya çevrilmiştir. Dünya çapında 31 üniversite ve 600 okulda öğretilen esperantonun konuşur sayısı kesin olarak bilinemekle beraber, 15 milyondan çok olduğu tahmin edilmektedir. 1966 yılında , bir milyon imzalı dilekçeye karşın, Esperanto, Birleşmiş Milletler tarafından uluslar arası dil olarak kabul edilmemiştir.

Esperantonun ses dizgesi,  ünlü ,23 ünsünzden oluşur. Batı Avrupa dillerinin söz varlığından geniş ölçüde yararlanılarak yaratılan esperantonun söz dizimi ve söyleyişinde slav etkisi görülür. Bu dille ilgili temel kurallar şu şekildedir. 

1. Yalın isimler daima -o ile , çoğullar -j ile sıfatlar -a ile zarflar - e ile biter,
2. Mi amas vi-n örneğinde görüldüğü gibi, yalnızca nesne durumu -n vardır.  Sözcük yapımı ve tanınması son derece kolaydır. Mal -ön eki eklendiği sözcüklerin karşıt anlamlarını oluşturur. Sözcük isim olduğundan  - o ile biter.